در پیشگفتار برنامه سوم عمرانی کشور برای سالهای ١٣۴١-١٣۴۶ آمده است : ” مادام که دستگاه‌های واقعاً دموکراتیک در سطح ده به وجود نیامده،… آرزوهای ما برای یک رشد سریع تحقق نخواهد یافت… موضوع استقرار دموکراسی از طریق سپردن کار مردم به مردم و عدم تمرکز سازمان‌ها و همچنین سایر اصلاحات اداری ممکن است نامربوط به نظر آید، ولی… بستگی تام با رشد سریع اقتصادی دارد؛ فرد فرد اعضای جامعه روستایی باید از افزایش تولید سهمیه عادلانه داشته باشد، به نحوی که یک روحیه برادری و دموکراسی به وجود آید. این استدلال عیناً در مورد حکومت های محلی در سطح های بالاتر صدق می نماید… برای تامین سرمایه گذاری بیشتر و موفقیت آمیزتر باید شالوده آینده اقتصادی ایران را با همکاری خود مردم ریخت. بدین منظور باید سازمان‌های متمرکز کنونی جای خود را به تشکیلات دموکراتیک محلی بدهد.”به طور خلاصه، مردم‌سالاری، دولتمداری کشاورزی محوری، و روستا گرایی روح اصلی ایدئولوژی حاکم بر برنامه سوم عمرانی ایران را تشکیل می‌داد. چنین می‌نماید که پس از حدود نیم قرن از زمان طراحی و تدوین برنامه، نظام فکری حاکم بر اداره اقتصاد و جامعه ایران و نیز روح حاکم بر روشنفکری این سرزمین هنوز چندان با این اصول چهارگانه فاصله نگرفته است.به نقل از کتاب « موج دوم تجدد آمرانه درایران » ( تاریخ برنامه های عمرانی سوم تا پنجم ) نوشته سعید لیلاز، صص٧٩-٨٠ .