بانک مرکزی در میانه آذرماه سال‌جاری، گزارشی را ذیل عنوان تحولات اقتصادی ایران در بخش واقعی (سال ۱۳۸۵) منتشر کرد که حاکی از نوعی بازنگری در محاسبه ارقام نرخ رشد تولید برای دو سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ است. در رابطه با این ارقام جدید در این گزارش آمده است: «لازم به توضیح است که نرخ رشد تولید ناخالص داخلی در سال ۱۳۸۴ در برآورد پیشین ۴/۵ درصد گزارش شده بود. با دریافت اطلاعات جدید از وزارت جهاد کشاورزی، ارزش افزوده گروه کشاورزی در سال مذکور مورد تجدیدنظر قرار گرفت و در نتیجه از ۱/۷ درصد به ۳/۹ درصد افزایش یافت که منجر به تغییر در نرخ رشد تولید ناخالص داخلی در آن سال شد.» درباره این «گزارش بانک مرکزی و ارقام جدید تولید» نکات ذیل قابل توجه و تامل می‌نماید:
1– در گزارش خلاصه تحولات اقتصادی کشور ۱۳۸۴، که تاریخ انتشار آن آبان‌ماه ۱۳۸۵ است، یعنی کم‌تر از یک‌ماه فاصله با انتشار گزارش اخیر، آمده است: «براساس پیش‌بینی‌های مقدماتی در سال ۱۳۸۴، تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۷۶ از رشدی به میزان ۴/۵ درصد برخوردار بود که در مقایسه با سال قبل، ۶/۰ واحد درصد افزایش نشان می‌دهد.» همچنین در مجله «روند» منتشره توسط بانک مرکزی سال هفدهم شماره‌های ۵۰ و۵۱ پاییز و زمستان ۱۳۸۵ آمده است: «در اولین سال اجرای قانون برنامه چهارم توسعه، رشد اقتصادی روند صعودی در پیش گرفت و از ۸/۴ در سال ۱۳۸۴، به ۴/۵ درصد در سال ۱۳۸۴ رسید.» تاریخ انتشار این نشریه نیز چندان فاصله‌ای با انتشار گزارش اخیر بانک مرکزی ندارد. در عین حال در گزارش نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی برای سه ماهه سوم سال ۱۳۸۵ (که تا آخر آذر ماه سال‌جاری روی سایت بانک مرکزی بود) نیز رقم تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۷۶ برای سال ۱۳۸۴ برابر ۴/۵ درصد اعلام شده بود (و البته دسترسی به این گزارشات در سایت بانک مرکزی برای همگان مقدور است) و حال جای سوال می‌ماند که چگونه می‌شود پس از تاخیری قابل ملاحظه و گذشت بیش از یکسال و نیم از سال ۱۳۸۴ در محاسبه نرخ رشد تولید این سال با استناد به «دریافت اطلاعات جدید» و به رغم گزارشات قبلی تجدیدنظر و رقم جدید اعلام شود؟
2- عین همین ایراد و اشکال بر رقم اعلام شده برای سال ۱۳۸۵ هم وجود دارد چرا که در مجله روند منتشره توسط بانک مرکزی سال هفدهم شماره‌های ۵۰ و۵۱ پاییز و زمستان ۱۳۸۵ آمده است: «براساس آمارهای مقدماتی در ۹ ماهه اول سال ۱۳۸۵، تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۷۶، ۳/۵ درصد و در فصل سوم ۲/۶ درصد رشد داشت که در مقایسه با دوره مشابه سال قبل (فصل سوم) با افزایش مواجه شد.» و در گزارش نماگرهای اقتصادی سه ماهه سوم سال ۱۳۸۵ نیز همین ارقام آمده است. جالب آن‌که هیچ‌گونه توضیحی در گزارش منتشره اخیر در این باره نیامده است ضمن این‌که در این گزارش آمده: «براساس برآوردهای اولیه، روند روبه رشد اقتصاد ایران در سال ۱۳۸۵ تداوم یافت، به نحوی که تولید ناخالص داخلی کشور به قیمت پایه و به قیمت‌های ثابت ۱۳۷۶ از ۹۲۸ر۴۲۰ میلیارد ریال در سال ۱۳۸۴، به رقم ۸۸۰ر۴۴۶ میلیارد ریال بالغ شد که گویای ۲/۶ درصد رشد است.» و جالب‌تر این‌که پس از ۹ ماه تاخیر در انتشار نماگرهای اقتصادی بانک مرکزی برای سه ماهه چهارم سال ۱۳۸۵ و بلافاصله پس از انتشار گزارش اخیر بانک مرکزی و اعلام ارقام جدید تولید، بالاخره بانک مرکزی همت به انتشار این نماگرها و آن هم در انطباق با گزارش اخیر و ارقام جدید کرد تا دیگر جای هیچ‌گونه شک و شبهه‌ای در دستکاری احتمالی در محاسبه ارقام نرخ رشد تولید برای دو سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ نماند!
3- در نشریه «برنامه» منتشره توسط معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری شماره ۲۴۶ اول دی‌ماه ۱۳۸۶ نماگر تولید ناخالص داخلی بر حسب فعالیت‌های اقتصادی طی برنامه‌های توسعه انقلاب اسلامی (به قیمت ثابت ۱۳۷۶) برای دو سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ نرخ رشد تولید ۴/۵ و ۲/۶ درصد گزارش شده است که با گزارش بانک مرکزی همخوان نیست و این درمورد نرخ رشد گروه‌های اقتصادی نیز مصداق دارد. ظاهرا هماهنگی لازم بین نهاد ریاست جمهوری و بانک مرکزی برای یکسان سازی نرخ رشد تولید دو سال ۸۴ و ۸۵ در گزارش‌های منتشره به وجود نیامده است!
4– نویسنده به عنوان یک ایرانی از این‌که نرخ رشد اقتصادی کشور افزایش یابد، خوشحال می‌شود و قطعا هم با افزایش شدید و افسانه‌ای درآمد نفت در دو سال ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ کشور باید نرخ رشد اقتصادی بالاتری را تجربه می‌کرد اما با توجه به آنچه آمد امیدوارم در محاسبات و بارنگری بانک مرکزی دستکاری برای موفق نشان دادن عملکرد اقتصادی دولت نهم صورت نگرفته باشد. از این‌رو انتظار می‌رود مسوولان مربوطه درباره گزارش بانک مرکزی و ارقام جدید تولید توضیحات لازم را اعلام دارند، در غیراین‌صورت اعتبار بانک مرکزی در مورد گزارش حساب‌های ملی مورد شک و تردید و سوال خواهد بود.